Gipuzkoak urrats sendoak ematen jarraitzen du zainketa eredu berrirantzat: gizatiarrago, iraunkorrago eta pertsonengan zentratuago dagoen eredua. Testuinguru honetan, Eider Mendoza diputatu nagusiak, Maite Peña Zainketa eta Gizarte Politiketako diputatuak eta Agustín Valdivia Lasarte-Oriako alkateak Atsobakar egoitza zentroaren obrak bisitatu dituzte gaur. Gipuzkoako Foru Aldundia bera ari da zentro hori berritzen eta handitzen, 11.129.774,39 euroko inbertsioarekin, PRTR funts europarren bidez kofinantzatuta.

Atsobakar Gipuzkoa murgilduta dagoen eraldaketa prozesuaren adibide nabarmena da, adinekoen arreta hobetzeko helburuarekin, egoiliar bakoitza ereduaren erdigunean jarriz, duintasuna, hurbiltasuna eta bere erritmo eta nahiekiko errespetua bermatuz. Jarduera hori Zainketa eta Gizarte Politiken 20>30 Agendaren ardatzetan kokatzen da (lurraldearen ibilbide-orria), Foru Aldundiaren Plan Estrategikoarekin lerrokatuta, eta 2024-2030 Gizarte Zerbitzuen Maparen bidez hartutako konpromisoan zehazten da. Mapa honek 1.553 plaza huts sortzea aurreikusten du.

Eider Mendoza Gipuzkoako diputatu nagusiak Atsobakar handitzeak eta modernizatzeak duen "garrantzi handia" baloratu du, bertan bizi diren pertsona guztien "bizi kalitatean eta ongizatean" izango duten eragin "hain positiboagatik". Gure lurraldea zainketen arloan jasaten ari den eraldaketan "aurrerapauso handia" da, eta, berritze lan horiei esker, Lasarte-Orian eta Buruntzaldean ere onetsiko dira. "Udalerri honetan egiten ari garen erraldeketa, lurralde osoan zabaltzen ari gara, Gipuzkoako zaintza eredu berrira egokituz, pertsonalizatuagoa, berritzaileagoa eta komunitatearekin lotuagoa dagoena", azaldu du.

Era berean, diputatu nagusiak nabarmendu du egoitza handitzeari esker, ia bikoiztu egingo dela plaza kopurua, eta horrek herritarrei eskainitako zerbitzua "indartu eta areagotu" egingo duela. "Arreta kualitatiboki hobetzeaz gain, pertsonak denbora gehiagoz bizi garen eta gero eta zainketa gehiago behar ditugun gizarte honetan, egoerari erantzuna ematea dugu helburu, plaza gehiago eskainiz beharra duten pertsona nagusiei. Hori guztia helburu argi batekin: pertsona guztiek zainketa bermatuta izatea beharra dutenean, izan orain, izan etorkizunean”.

Atsobakar: 57 plazatik 108 plazara

Foru Aldundiak aurrera daramatzan lanei esker, egoitza baliabide honek pertsonarengan oinarritutako arreta eredu berrira egokitu ahal izango du bere jarduna. Hala, bizikidetza unitate txikiagoak sortuko dira, etxeko espazio pertsonalizatuagoekin, eremu komun zabalagoekin, unitate bakoitzeko jantokiekin, bainugela propioa duten gelekin. Nahia da, parte hartzea, elkar bizitza eta komunitatea sendotzea.

Tamaina ertaineko egoitza zentroak 57 plaza zituen hasieran, eta 108 plaza izatera iritsiko da transformazioa amaitu ondoren. Horien artean, bi UPS-I unitateak (psikogeriatrikoak) izango dira, bakoitza 12 pertsonarentzako edukierarekin. Gainera, eguneko zentroa 25 plaza izatetik 30era pasako da.

Esku-hartzea, faseka

Esku hartzea faseka garatzen ari da. Obrak 2023ko urrian hasi ziren, eta, gaur egun, lehen bi faseak amaituta daude; horiei esker, eraikin berriak eraiki ahal izan dira egoitza zentroaren hegoaldean eta ekialdean. Hegoaldeko 28 egoitza plaza berri egokitu dira, eta 12 erabiltzailerentzako izango diren 6 apartamentu berri. Ekialdean, 17 egoitza plaza huts sortu dira, bi UPSI unitaterekin batera; guztira, 24 plaza. Eraikin hau orain arteko egokitzarekin lotuta dago.

Lanak hirugarren faserantz doaz orain, egoitza zentroaren mendebaldeko egituran zentratuta. Bertan, 17 egoitza plaza berri egokituko dira, eta eguneko zentroak 5 plaza gehiago izango ditu, 25 plazatik 30era. Laugarren eta azken fasean, esku hartze puntualak egingo dira egungo bizitegi eraikinean, instalazio elektrikoak, iturgintzakoak eta suteen aurkako babesekoak hobetzeko. Gainera, perimetroaren urbanizazioa osatuko da. Obrak 2026an amaitzea aurreikusten da.

Eraldaketa-prozesua

Proiektu hau beste urrats bat da Gipuzkoako egoitza zentroak eraldatzeko. Prozesua pausuz pausu gauzatzen ari da Foru Aldundien titulartasuneko zentroetan zein itunpeko zentroetan, Aldundiaren laguntza tekniko eta finantzarioarekin.

Eraberritze arkitektonikoaz haratago, zainketen eraldaketak asistentziaren arloa ere hartzen du bere baitan, helburu argi batekin: gero eta pertsonalizatuagoa, duinagoa, hurbilagoa eta pertsona bakoitzaren nahi, erritmo eta beharretan zentratua dagoen eredu baterantz aurrera egitea.

Pertsonalizazioa da ikuspegi berria egituratzen duen ardatza, eta arreta bizi historiara, errutinetara, lehentasunetara eta egoiliar bakoitzaren zirkunstantzietara bideratzen du. Horretarako, hainbat tresna txertatu dira, hala nola erreferentziazko figura profesionala, Banakako Arreta Plana (BAP), bizitzaren historiak, jarduera egokituak eta ingurune fisiko atsegin eta eskuragarriak. Ezarpen estrategia horren barruan, Aldundiak Ikaskuntza Sare bat bultzatu du egoitzen artean, elikaduran, jarduera fisikoan edo berrikuntza arkitektonikoan jardunbide egokiak partekatzeko. Era berean, profesionalei zein familiei zuzendutako etengabeko prestakuntza sustatzen da, pertsonarengan oinarritutako zaintzaren kultura sendotzeko.